Г.Занданшатар сайд аа, Засгийн газартаа RESTART хийе!

Г.Занданшатар сайндаа ялсан юм биш. Л.Оюун-Эрдэнийн авлига, дээрмийг олон нийт эсэргүүцсэн болохоор тэр юм. Н.Учрал мундагтаа спикер болсон юм биш. Д.Амарбаясгалангийн хулгай, луйварт ард иргэд ихээхэн игзаартсан учраас тэр юм. Товчхондоо, Монголын төрд дарангуйлал тогтоосон МАНЖ мафийг унагаасан нь МАН-д томоохон сануулга өгсөн болохоос нэмэгдэхүүний байрлалыг өөрчлөх нь нийгмийн хүлээлт биш.

Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэрээр “тогтож үлдсэн” Г.Занданшатарын Засгийн газар найман үндсэн чиглэлээр 10 салбарт эрс шинэчлэлт хийх таван жилийн хөтөлбөрөө хэдийнэ танилцуулсан. Хөтөлбөрийн нэр ““Шинэ итгэл-Эрс шинэтгэл”. Найман үндсэн чиглэл нь:

1. Хүний хөгжлийн шинэтгэл

2. Засаглал болон цахим шинэтгэл

3. Үнэт зүйл нийгмийн хөгжлийн шинэтгэл

4. Эдийн засаг дэд бүтцийн шинэтгэл

5. Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн шинэтгэл

6. Бүсийн хөгжлийн шинэтгэл

7. Үндэсний өрсөлдөх чадварын шинэтгэл

8. Шинжлэх ухаан, хиймэл оюуны шинэтгэл хийнэ гэж амалсан.

Эрс шинэчлэлт гэдэг нь мэдээж Л.Оюун-Эрдэнийн “камасутра”-гаас эрс өөрөөр ажиллана гэсэн амлалт биз. Шинэ итгэл гэдэг нь “Ардын нам ард түмэндээ эргэн ирэх”-ийг мэдээж хэлээгүй байх. Гэж олон нийт харж, хүлээж байна. Г.Занданшатарын Засгийн газар байгуулагдаад хагас жилийн хугацаа ч дөхөж байна. Энэ хугацаанд валютын нөөцийг 5,7 тэрбум ам.долларт хүргэж, эдийн засгийн өсөлтийг 2.4-5.6 хувь болгож, Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+/Тогтвортой” түвшинд хүргэсэн, нүүрсний экспорт эргэн сэргэж, төлбөрийн тэнцэл ашигтай гарсан гэж Г.Занданшатарын танхимын Сангийн сайд Б.Жавхлан сайрхангуй ярих.

Хэдий тийм ч Монгол Улсын гадаад өрийн хэмжээ ДНБ-ий 158 хувьтай тэнцэж, эдийн засаг нь эмзэг хэвээр. Экспорт, импортын хувьд Хятадаас, эрчим хүч, шатахууны хувьд Оросоос бүрэн хамааралтай. Зэс, нүүрсээ баяжуулна, дотооддоо шатахуунаа үйлдвэрлэнэ гэсэн мөнхийн мөрөөдлөө ярьсаар л.

Төсвийн шинэчлэлийн хүрээнд НӨАТ-ын буцаан олголтыг 5% болгосноор дөрвөн ам бүлтэй өрх жилийн эцэст хоёр сая төгрөгийн буцаан олголтыг авдаг болно гэнэ. Гэхдээ хоёр сая төгрөгийн буцаан олголтыг авах “бэл, бэнчин”-тэй айлын тоо улам хумигдсан. Улаанбаатарт гэхэд таван хүний хоёр нь ядуу гэсэн статистик ч бий.

Иргэдийн ашиг орлого муудаж, компаниуд үүдээ хааж, татварын өртэй аж ахуйн нэгжүүд олширсон. Нийтдээ 320 мянган иргэн, ахуйн нэгжийн 6.5 их наядын татварын өр, хүү, алданги үүссэн байна гэдэг чинь Сангийн сайд Б.Жавхлан, Монголбанкны Б.Лхагвасүрэн хоёр ажлаа муу хийсний нэг үзүүлэлт. Үндсэндээ татварын реформыг хийх хангалттай хугацаа Сангийн сайдад байсан. Гурван ч засагт Сангийн сайдаар улиран ажилласан түүнээс цаашид илүү ихийг хүлээх хэрэггүй гэдгийг эдгээр тоо гэрчилнэ.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны мөрийн хөтөлбөрт ураны төслийг хөдөлгөж, Тавантолгой, Тавдугаар цахилгаан станц, Сүхбаатар, Даланзадгадын дулааны цахилгаан станцыг барьж ашиглалтад оруулах, ДЦС-3-ын өргөтгөл шинэчлэлийг хийх, сэргээгдэх эрчим хүчний төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр жагсаасан. Эдгээр ажлыг Шадар сайд Т.Доржханд, Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн нар хэрэгжүүлнэ, хийнэ гэж ямбыг нь эдлэж суугаа. Гэвч, монголчуудын хувьд “муу хүнийг зар, зарсан хойно өр” гэгч болчихсон нь бодит үнэн. ДЦС3-т гарсан удаа, дараагийн ослоос болоод Монгол Улс хэзээ мөдгүй гал алдахад ойрхон болсон. Үүний хариуцлагыг нэн түрүүнд хүлээх ёстой хүмүүс бол Т.Доржханд, Б.Чойжилсүрэн нар. Атал “энэ өвөл 35 градус хүртэл хүйтэрвэл дулаан хангамжийн асуудал үүснэ” гээд ярилцлага өгөөд сууж буй нь эмгэнэл юм. Сайдын багцаасаа аймгийнхаа наадмыг санхүүжүүлнэ гэдэг нэг ёсондоо авлига, хулгай юм шүү дээ.

Үнэндээ аль ч засагт албан тушаал дээрээ “хадаатай” үлддэг сайдын нэг бол Б.Чойжилсүрэн. Асуудлыг “аргалах” дуртай тэрбээр албан тушаалтайгаа үлддэг шалтгаан нь асуултын тэмдэг байдаг.

Г.Занданшатарын танхимаасаа зайлуулах ёстой дараагийн хүн бол Зам тээврийн хөгжлийн сайд Б.Дэлгэрсайхан. Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар 10 тэрбумын алдагдалтай Харбины нууц гэрээ байгуулахад гар бие оролцсон нэгэн мөн үү, мөн. Түүний ажиллах хугацаанд Харбины хулгайн гэрээнээс өөр зам тээврийн салбарт дорвитойхон бүтээн байгуулалт өрнөөгүйг захын чавганц ч хэлээд өгнө.

Аз болж, Засгийн газрынхаа эсрэг кноп дарсан С.Амарсайхан Монголын төрөөс арай гэж зайлсан. Олон ч засгийн үед Шадар сайдаар “дархлагдаж”, онцгой байдлын салбарыг тартагт нь тултал самарсан. Олон аврагч ажлаа хийж яваад амиа алдаж байхад онгоц хөлөглөөд өөрийгөө пиарддаг даабль стандартын загалмайлсан эцэг гэхэд гүжирдсэн болохгүй. Түүнийг хөөгөөд явуулах биш онцгой байдлын салбарт үүрлэсэн хулгай, луйвар олон хүний амь насыг золиосолсон асуудлаар ял асуух цаг болсон.

Дашрамд, Г.Занданшатарын Засгийн газар олон юм хийх шаардлагагүй. Л.Оюун-Эрдэнийн бодлогын эсрэг явахад эдийн засаг өөрөө сэргэнэ. Төрийн өмчийг цөөлж, олон нийтийн хяналт оруулах, хувийн хэвшлийг дэмжиж, эдийн засгийн эрх чөлөөг л өгчих хэрэгтэй. Ингэхийн тулд Засгийн газрын зарим сайд нартаа RESTART хий!